ഇന്നത്തെ ഹൈപ്പര്‍-കണക്റ്റഡ് ലോകത്തിന്റെ പ്രത്യേകത എന്തെന്നാല്‍ എല്ലാത്തിനും ഒരു ധൃതിയാണ്. ഒരു നിമിഷം പോലും വെറുതെ ഇരിക്കാനാവാത്ത വിധത്തില്‍ നാമെല്ലാവരും ഓട്ടപ്പാച്ചിലിലാണ്. ഉത്കണ്ഠയോ സമ്മര്‍ദമോ മൂലം തളര്‍ന്നുപോകുമ്പോള്‍, സ്വയം സാന്ത്വനപ്പെടുത്തുകയോ ഒരു ജോലിയില്‍ തന്നെ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുകയോ ചെയ്യുന്നത് ബുദ്ധിമുട്ടാണ്. സമ്മര്‍ദ്ദവും ഉത്കണ്ഠയും സാധാരണമാണെങ്കിലും-ചില സാഹചര്യങ്ങളില്‍ ജൈവശാസ്ത്രപരമായി ആവശ്യമായ പ്രതികരണങ്ങള്‍-അവ പതിവായി അനുഭവിക്കുന്നത് നിങ്ങളുടെ ആരോഗ്യത്തിന് അപകടമുണ്ടാക്കും. ഇവിടെയാണ് ധ്യാനം അല്ലെങ്കില്‍ മെഡിറ്റേഷന്‍ നമുക്ക് സഹായകരമാവുന്നത്.
എന്താണ് മെഡിറ്റേഷന്‍?
അവബോധം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിനും ക്ഷേമം വളര്‍ത്തുന്നതിനും സമ്മര്‍ദ്ദവും ഉത്കണ്ഠയും കുറയ്ക്കുന്നതിനും നിങ്ങളുടെ ശ്വാസം, നിങ്ങളുടെ മനസ്സ് എന്നിവയില്‍ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നതില്‍ നിങ്ങളെ സഹായിക്കുന്ന ഒരു പരിശീലനമാണ് ധ്യാനം. ഇത് പല രൂപങ്ങളില്‍ വരുന്നു, നിങ്ങളുടെ ശരീരത്തെയും ചുറ്റുപാടുകളെയും കുറിച്ച് നിങ്ങള്‍ക്ക് ബോധമുള്ളിടത്തോളം കാലം ഇത് എവിടെയും പരിശീലിക്കാം. ഓരോ വ്യക്തിയുടെയും പരിശീലനത്തിലുടനീളം ധ്യാനത്തിന്റെ തരങ്ങള്‍ വ്യത്യാസപ്പെടുന്നു, കൂടാതെ ശ്വസന-അധിഷ്ഠിത ധ്യാനം, ശ്രദ്ധാകേന്ദ്രമായ പരിശീലനങ്ങള്‍, പ്രകൃതിയെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള ദൃശ്യവല്‍ക്കരണം, മന്ത്രം, ആത്മീയ ധ്യാനം എന്നിവ ഉള്‍പ്പെടാം. ധ്യാനം ഒറ്റയ്‌ക്കോ ഒരു ഗ്രൂപ്പിലോ പരിശീലകനോടൊപ്പമോ തെറാപ്പിസ്റ്റോടൊപ്പമോ പരിശീലിക്കാം. ഓര്‍ക്കുക ”ധ്യാനം ചെയ്യാന്‍ ശരിയായതോ തെറ്റായതോ ആയ മാര്‍ഗമില്ല.’
നിത്യേനയുള്ള മെഡിറ്റേഷന്‍ എന്തൊക്കെ ഗുണങ്ങളാണ് നമ്മുടെ ശരീരത്തിനും മനസ്സിനും പ്രധാനം ചെയ്യുന്നത് എന്ന് നോക്കാം:
തലച്ചോറിന് ലഭിക്കുന്ന ആനുകൂല്യങ്ങള്‍
മസ്തിഷ്‌കത്തിന് ധ്യാന ഗുണങ്ങള്‍ സമൃദ്ധമാണ്. ധ്യാനം ന്യൂറല്‍ കണക്ഷനുകളെ ശക്തിപ്പെടുത്തുകയും ഈ നെറ്റ്വര്‍ക്കുകളുടെ കോണ്‍ഫിഗറേഷന്‍ അക്ഷരാര്‍ത്ഥത്തില്‍ മാറ്റുകയും ചെയ്യും. പതിവ് പരിശീലനത്തിലൂടെ, നിങ്ങള്‍ക്ക് കൂടുതല്‍ പ്രതിരോധശേഷിയുള്ള ന്യൂറോബയോളജി വളര്‍ത്തിയെടുക്കാന്‍ കഴിയും. അവ ഇപ്രകാരമാണ്:
- മൊത്തം ശരീരത്തിന്റെയും മനസ്സിന്റെയും സുസ്ഥിതിയിലേക്കു സംഭാവന ചെയ്യുന്നു.
- പ്രായത്തിനനുസരിച്ച് തലച്ചോറിന്റെ ആരോഗ്യം നിലനിര്‍ത്താന്‍ സഹായിക്കുന്നു.
- മാനസിക പിരിമുറുക്കം ലഘൂകരിക്കാന്‍ സഹായിക്കുന്നു.
- ആരോഗ്യകരവും സുസ്ഥിരവുമായ ഫോക്കസ് വര്‍ധിപ്പിക്കുന്നു .
ശ്രദ്ധയും ഏകാഗ്രതയും വര്‍ദ്ധിപ്പിക്കുന്നു
നിങ്ങളുടെ മനസ്സ് അലഞ്ഞുതിരിയുന്നതായി തോന്നുമ്പോഴെല്ലാം നിങ്ങളുടെ ശ്വാസത്തിലേക്ക് ശ്രദ്ധ തിരികെ കൊണ്ടുവരുന്നത് ധ്യാനത്തില്‍ ഉള്‍പ്പെടുന്നു. ഈ രീതിയില്‍, നിങ്ങള്‍ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നതിന് തലച്ചോറിന്റെ വയറിംഗ് ശക്തിപ്പെടുത്താന്‍ സഹായിക്കുന്നു, ഒപ്പം നിങ്ങളുടെ മസ്തിഷ്‌കത്തെ വീണ്ടും പരിശീലിപ്പിച്ച് കൂടുതല്‍ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കാന്‍ സഹായിക്കുന്നു.
ഉത്കണ്ഠ കുറയ്ക്കുന്നു
പഠനങ്ങള്‍ പറയുന്നത് ഏകദേശം 40 ദശലക്ഷം മുതിര്‍ന്നവര്‍ ഓരോ വര്‍ഷവും ഉത്കണ്ഠ അനുഭവിക്കുന്നു എന്നാണ്. ഉത്കണ്ഠ പല തരത്തില്‍ പ്രകടമാകാം: ഉറക്കമില്ലായ്മ, പരിഭ്രാന്തി, ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കാനുള്ള കഴിവില്ലായ്മ, ശ്വാസതടസ്സം, നെഞ്ചുവേദന, വേദന, അല്ലെങ്കില്‍ മൊത്തത്തിലുള്ള അസംതൃപ്തിയുടെയോ അസ്വാസ്ഥ്യത്തിന്റെയോ തോന്നല്‍. ധ്യാനസമയത്ത് നിങ്ങളുടെ ശ്വാസവും മനസ്സും മന്ദഗതിയിലാക്കുന്നത് ആശങ്കാജനകമായ ചിന്തകളെ പുറന്തള്ളാനും ശാന്തതയും ആന്തരിക സമാധാനവും വീണ്ടെടുക്കാനും സഹായിക്കും. കാലക്രമേണ നിങ്ങള്‍ ഇത് ആവര്‍ത്തിച്ച് ചെയ്യുന്നതിനാല്‍, ഉത്കണ്ഠ ഇഴയുമ്പോള്‍ കൂടുതല്‍ ശാന്തവും സമതുലിതവുമായ അവസ്ഥയിലേക്ക് മടങ്ങാന്‍ നിങ്ങള്‍ നിങ്ങളുടെ തലച്ചോറിനെ പരിശീലിപ്പിക്കുന്നു. ശരീരത്തിലെ സമ്മര്‍ദ്ദ പ്രതികരണങ്ങളെ നിയന്ത്രിക്കാനും സമ്മര്‍ദ്ദത്തിന്റെ എപ്പിസോഡുകള്‍ കുറയ്ക്കാനും ധ്യാനം സഹായിക്കുമെന്ന് പഠനങ്ങള്‍ കാണിക്കുന്നു.
ഡിപ്രെഷന്‍ കുറയ്ക്കാന്‍ സഹായിക്കുന്നു
ധ്യാനത്തിന് തലച്ചോറിന്റെ മധ്യഭാഗത്തെ പ്രീഫ്രോണ്ടല്‍ കോര്‍ട്ടെക്സ് അമിഗ്ഡാല മേഖലങ്ങളുടെ പ്രവര്‍ത്തനം മാറ്റാന്‍ കഴിയും, അവ രണ്ടും വിഷാദരോഗത്തില്‍ അവിഭാജ്യ പങ്ക് വഹിക്കുന്നു. ധ്യാനം തലച്ചോറിനെ ശാന്തവും ഏകാഗ്രതയുള്ളതുമാക്കാന്‍ പരിശീലിപ്പിക്കുന്നു, ഇത് വിഷാദം അനുഭവിക്കുന്നവരെ നെഗറ്റീവ് ചിന്തകളില്‍ നിന്നും വികാരങ്ങളില്‍ നിന്നും വേര്‍പെടുത്താന്‍ സഹായിക്കും.
തലച്ചോറിലെ ഗ്രേ മാറ്റര്‍ വര്‍ദ്ധിപ്പിക്കുന്നു
മിക്ക ആളുകള്‍ക്കും, ഫ്രണ്ടല്‍ കോര്‍ട്ടക്‌സ് – തീരുമാനമെടുക്കല്‍, പ്രവര്‍ത്തന മെമ്മറി എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട തലച്ചോറിന്റെ പ്രദേശം – പ്രായത്തിനനുസരിച്ച് ചുരുങ്ങാന്‍ തുടങ്ങുന്നു. എട്ട് ആഴ്ചയില്‍ ദിവസവും 30 മിനിറ്റ് ധ്യാനം ചെയ്യുന്നത്, സ്‌ട്രെസ് മാനേജ്മെന്റ്, ആത്മബോധം, സഹാനുഭൂതി, ഓര്‍മ്മ എന്നിവയ്ക്ക് ഉത്തരവാദികളായ തലച്ചോറിലെ ഗ്രേ മാറ്റര്‍ വര്‍ദ്ധിക്കുവാന്‍ സഹായിച്ചു .
തലച്ചോറിലെ വൈറ്റ് മാറ്റര്‍ വര്‍ദ്ധിപ്പിക്കുന്നു
വേഗത്തില്‍ ചിന്തിക്കാനും ശാരീരികമായി സന്തുലിതവും നിവര്‍ന്നുനില്‍ക്കാനും നിങ്ങളെ സഹായിക്കുന്നതു തലച്ചോറിലെ വൈറ്റ് മാറ്റര്‍ ആണ്. ഇവയുടെ ഇന്‍സുലേറ്റിംഗ് പാളിയായ മൈലിന്‍ രോഗം, പ്രായം, അല്ലെങ്കില്‍ നീണ്ടുനില്‍ക്കുന്ന സമ്മര്‍ദ്ദം എന്നിവയാല്‍ തകര്‍ക്കപ്പെടുന്നു, അതിനാല്‍ ഈ കാര്യങ്ങള്‍ ചെയ്യാന്‍ നിങ്ങളെ അനുവദിക്കുന്ന സിഗ്‌നലുകള്‍ കടന്നുപോകാന്‍ പ്രയാസമാണ്. എന്നാല്‍ തലച്ചോറിലെ വെളുത്ത ദ്രവ്യം വര്‍ദ്ധിപ്പിക്കാന്‍ ധ്യാനം സഹായിക്കുമെന്ന് തെളിയിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. വെളുത്ത മാറ്റര്‍ വര്‍ദ്ധിക്കുമ്പോള്‍, നിങ്ങളുടെ മസ്തിഷ്‌കം വിവിധ മേഖലകള്‍ തമ്മിലുള്ള ആശയവിനിമയത്തിന്റെ ശക്തവും ആരോഗ്യകരവുമായ ന്യൂറല്‍ പാതകള്‍ വികസിപ്പിക്കുന്നു.
നല്ല ഉറക്കം പ്രധാനം ചെയ്യുന്നു
ധ്യാനം ഒരു മാന്ത്രിക ഗുളികയല്ല, ഉറക്കമില്ലായ്മയുടെ ചികിത്സയില്‍ ഇത് ഒരു ശക്തമായ ഉപകരണമാണെന്ന് തെളിയിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട് – പാര്‍ശ്വഫലങ്ങളോ അപകടങ്ങളോ ഇത് മൂലം ഇല്ല കാരണം, ദീര്‍ഘകാല ധ്യാന പരിശീലനം ശക്തമായ വിശ്രമ പ്രതികരണം ഉണര്‍ത്താന്‍ മനസ്സിനെ പരിശീലിപ്പിക്കുന്നു. നാഡീവ്യവസ്ഥയെ ശാന്തമാക്കാന്‍ ആവശ്യമായവ നല്‍കിക്കൊണ്ട് ഉറക്കത്തിന്റെ ഗുണനിലവാരം മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിന് ധ്യാനം സഹായിക്കുന്നു.
സ്‌ട്രെസ് കുറയ്ക്കുന്നു
ദൈനംദിനമുള്ള ധ്യാനം ശരീരത്തില്‍ സ്‌ട്രെസ് ഉണ്ടാക്കുന്ന കോര്‍ട്ടിസോള്‍ എന്ന രാസവസ്തുവിന്റെ അളവ് കുറയ്ക്കുന്നു. കാലക്രമേണ, ഉത്കണ്ഠയുടെ ‘കൊടുങ്കാറ്റിനെ ശാന്തമാക്കാന്‍’ ധ്യാനത്തിന് കഴിയും. ധ്യാനം പരിശീലിച്ച ചരിത്രമുള്ള ആളുകള്‍ സമ്മര്‍ദ്ദത്തില്‍ നിന്ന് വളരെ വേഗത്തില്‍ തിരിച്ചുവരുമെന്ന് പഠനങ്ങള്‍ തെളിയിക്കുന്നു. കൂടാതെ രക്തസമ്മര്‍ദം കുറയ്ക്കാനും സഹായിക്കുന്നു.
അഡിക്ഷനില്‍ നിന്നും വിടുതല്‍ ഒരു പരിധി വരെ
ധ്യാനം പരിശീലിക്കുന്നതിലൂടെ, ഭയമില്ലാതെ, കൂടുതല്‍ വേര്‍പിരിഞ്ഞ രീതിയില്‍ ആസക്തികള്‍ നിരീക്ഷിക്കാനും അനുഭവിക്കാനും നിങ്ങള്‍ക്ക് മനസ്സിനെ പരിശീലിപ്പിക്കാന്‍ കഴിയും. ഇത് ആസക്തിയുടെ ശക്തി കുറയ്ക്കാനും കാലക്രമേണ ആസക്തി കുറയ്ക്കാനും സഹായിക്കും.
സര്‍ഗ്ഗാത്മകതയും ഓര്‍മ്മശക്തിയും വര്‍ദ്ധിപ്പിക്കുന്നു
സൃഷ്ടിപരമായ പ്രക്രിയയ്ക്ക് അത്യന്താപേക്ഷിതമായ പ്രവര്‍ത്തന മെമ്മറി മെച്ചപ്പെടുത്താനും വൈജ്ഞാനിക ശേഷി വര്‍ദ്ധിപ്പിക്കാനും വൈജ്ഞാനിക കാഠിന്യം കുറയ്ക്കാനും ധ്യാനം സഹായിക്കും. പ്രായവും പിരിമുറുക്കവും കൊണ്ട് സ്വാഭാവികമായും വരുന്ന ഓര്‍മക്കുറവിനെ അതായത് ഡിമെന്‍ഷ്യ പോലെയുള്ള പ്രക്രിയയെ ചെറുക്കാന്‍ ധ്യാനം സഹായിച്ചേക്കാം. ചിട്ടയായ ജീവിതം നയിക്കുമ്പോള്‍ മനസ്സിനു ഉത്കണ്ഠ, സമ്മര്‍ദ്ദം, വിഷാദം എന്നിവയില്‍ നിന്നും വിടുതല്‍ ലഭിക്കുന്നു. അതിനാല്‍ നമ്മുടെ ദിനചര്യകളില്‍ ധ്യാനം കൂടെ ഉള്‍പ്പെടുത്തുന്നത് ശരീരത്തിനും മനസ്സിനും ഒരുപോലെ ഗുണം ചെയ്യുന്നു.
Dr Arun Oommen is consultant Neurosurgeon at VPS Lakeshore Hospital, Kochi, India.
